Süt paketinden çikolata paketine, balık ağından külotlu çoraba kadar hayatın içindeki her ürünün geri dönüştürülmesi için projeler geliştiren kimyager Sibel Üğdüler, buluşlarıyla Belçika’nın önemli bilim ödüllerinden ‘Eos Pipet’ ödülüne layık görüldü. Üğdüler, plastik geri dönüşümle ilgili 3 projesinin patentini almaya hazırlanıyor.

Edirneli bir ailenin çocuğu olan 31 yaşındaki Sibel Üğdüler lise eğitimini memleketinde aldıktan sonra Boğaziçi Kimya Mühendisliği Bölümü’ne girmiş. Kimyaya olan ilgisi ise lisede başlamış: “Kimyaya ilgim lise yıllarında başladı. Tüm disiplinlerin içerisinde biraz kimya var. Laboratuvarda yaptığınız bir çalışmanın tüm hayatımızda ne kadar çok şeyi değiştirebildiğini görmek benim için büyüleyiciydi. Tekstil, ilaç, tüm eşyalar, renkler her şey kimyadan başlıyor. Bu ilgimi fark ettikten sonra arka kısmını bilmem lazım diye düşündüm.

Boğaziçi Üniversitesi’nde okurken Erasmus ile Gent Üniversitesi’yle tanıştım. Burada benim yapmak istediğim tarzda bilim faaliyetlerine büyük bir yatırım ve olanak sağlanıyor. Bu sebeple üniversiteyi bitirdikten sonra master yapmak için yeniden Gent Üniversitesi’ne başvurdum. Burada polimerlere yoğunlaştım. Plastik geri dönüştürme üzerine bir projeye dahil oldum.”

Her yerde geri dönüşüm ifadesini görüyoruz ancak bunun ne kadarı geri dönüştürülebiliyor? İşin aslını Üğdüler anlatıyor: “Aslında tüm dünyada plastik geri dönüşümü çok az. Plastikler çok kompleks yapılar. Çalışması da geri dönüştürmesi de çok zor. Örneğin bir cips paketini düşünün, yedikten sonra çöpe atıyoruz, herhalde geri dönüştürülüyordur diye düşünüyoruz değil mi? Oysa bu paketin çok çok minik bir kısmı geri dönüştürülebiliyor. İncecik bir cips paketi bile 5-6 katmandan oluşuyor. Cips paketini geri dönüşüme gönderdiğimizde ya bir çöp poşeti ya da plastik saksı olabiliyor. Cips paketinden tekrar cips paketi elde edemiyoruz. Ben şu anda tam olarak bunun üzerine çalışıyorum.”